گلخانه و کشت گلخانه اي
هر يک از گياهان براي داشتن رشد مطلوب نياز به شرايط خاصي از نظر شدت نور ، دماي روزانه ، دماي شبانه ، ميزان رطوبت نسبي هوا و رطوبت خاک دارند . براي توليد و پرورش تجاري گياهان با کيفيت بالا و در تمام طول سال بايد شرايط محيطي مطلوب به همراه کنترل عوامل خسارت زا نظير باد ، طوفان هاي ويرانگر ، سرما و يخبندان و ….. از طريق ساختماني بنام گلخانه هستيم که به عنوان محيط کنترل شده مطرح مي گردد و با توجه به نياز روزافزون بازار ، چه از نظر توليد گل و گياهان زينتي و چه از نظر سبزيجات و صيفي جات خارج از فصل اين روش توليد امروزه به يکي از سود آورترين بخشهاي کشاورزي تبديل شده است که البته سرمايه گذاري اوليه فراواني را نيز طلب مي کند . با توجه به سرمايه گذاري زيادي که در اين زمينه صورت مي گيرد فقدان مديريت صحيح در احداث گلخانه ، انتخاب مکان ، نوع گلخانه و پوشش آن باعث عدم بهره وري مناسب از سرمايه و امکانات خواهد شد .
● تعريف گلخانه
گلخانه ياGreen house به فضاي محدودي اطلاق مي¬شود که قابليت کنترل شرايط محيطي مناسب را براي رشد گياهان از نواحي مختلف در طي فصول مختلف يک سال داشته باشد. طبق اين تعريف از جمله عملکرد گلخانه، فراهم کردن شرايط محيطي لازم و مورد نياز محصولي معين است.گل¬خانه¬ها بر حسب اينکه چه نوع مصالح ساختماني در آنها بکار برده شده است به نوع ثابت و متحرک تقسيمبندي مي شوند.گلخانه¬هاي ثابت، به گل¬خانه¬هايي گفته ميشود که مصالح ساختماني بکار رفته در آنها از جنس پايدار و با دوام باشد. پس بايد ساليان سال از آنها استفاده کرد.
● محل احداث گلخانه
يکي از اولين تصميماتي که بايد اتخاذ شود، اين است که گلخانه به صورت يک واحد جداگانه، در تماس باساختمان هاي موجود و يا بصورت بخشي از ساختمانهاي جديد ساخته شود. گلخانه هاي متصل به هم معمولاً هزينه هاي ساخت و گرمايش کمتري داشته و دسترسي آسانتري دارند، اما گياهان نورکمتري دريافت مي کنند. گلخانه هاي متصل به هم بايد رو به جنوب ساخته شوند. يک گلخانه مستقل مي تواند در محلي دورتر از ساختمانهاي موجود ساخته شود. گياهان در چنين گلخانه اي نور خورشيد را از همه جهات دريافت مي کنند. اين گلخانه ها از لحاظ ساخت و سيستم حرارتي بسيار گران هستند و هزينه هاي فوق العاده اي براي خطوط آب و برق لازم دارند. يک گلخانه مي تواند در هراندازه اي ساخته شود اما کوچکترين گلخانه اي که مي توان در نظر گرفت چيزي در حدود ۲۰۰ فوت مربع است (۱۸.۴ متر مربع ). گلخانه هاي کوچکتر به نسبت از لحاظ ساخت و عملکرد بسيار گران هستند . مسائلي که بايد براي احداث گلخانه در نظر داشت عبارتند از:
دسترسي به راههاي حمل و نقل که با احداث هر چه نزديکتر به راههاي اصلي اين مشکل به حداقل مي رسد .
نوع سوخت مصرفي در گلخانه؛در مناطقي که امکان دسترسي به گاز طبيعي وجود دارد مي توان با کاربرد اين سوخت ارزان هزينه ها را به مقدار زيادي در توليد فصل سرما کاهش داد .
دسترسي به منابع آب با کيفيت و کميت مناسب .
اثرات محيطي؛ جايي که دائماً داراي آب و هواي نامساعد ، بارانهاي شديد ، سايه ناشي از واقع شدن در دامنه شمالي کوههاي بلند و يا درختان سربه فلک کشيده مي باشد مناسب احداث گلخانه نيست . شدت نور يکي از عوامل تعيين کننده محسوب مي گردد .
نوع محصولي که در برنامه توليد قرارمي گيرد . با توجه به اينکه گرايشها به سمت توليد اختصاصي محصولات است و دستور کار توليد پس از مطالعه ابتدايي بازار داخلي و خارجي مشخص مي گردد قبل از احداث ، ابتدا بايستي تعيين کنند که چه محصولي توليد شود سپس تصميم به احداث گلخانه در منطقه و اقليمي مناسب آن محصول بگيريد . *در نظر داشتن قوانين مربوط به زمين محدوده هاي شهري و احداث و بهره برداري از گلخانه ها و …. محل احداث بايستي حتي الامکان مسطح باشد چرا که در صورت ناهمواري و شيبدار بودن ، ايجاد يک گلخانه بزرگ با مشکلات و هزينه هاي زيادي براي تسطيح همراه خواهد بود .
● جهت گلخانه ها
اسکلت گلخانه سايه ايجاد مي کند و با توجه به زاويه تابش اين سايه ها متفاوت است لزوم توجه به اين امر بويژه در توليد زمستانه حائز اهميت است چرا که تغييرات اندکي دردرصد نور رسيده به گياهان مي تواند نقش بسزايي در کميت و کيفيت توليد داشته باشد .موقعيت گلخانه بايد به صورتي باشد که بيشترين مقدار نور را دريافت نمايد. اولين انتخاب براي موقعيت گلخانه به صورت نماي جنوبي يا جنوب شرقي مي باشد. نور تمام روز بهترين شرايط را براي گياه فراهم مي کند. البته نور تابيده شده ازجانب شرق، به هنگام صبح، براي گياهان کافي مي باشد. نور صبح بيشترين مطلوبيت را داراست، زيرا که به گياهان اجازه داده مي شود که فرايند توليد غذا را زودتر آغاز نمايند.واين موضوع منجر به حداکثر رشد مي شود. بالطبع انتخابهاي بعدي، نماي جنوب غربي و نماي غربي مي باشد؛ چرا که دريافت نور ديرتر صورت مي گيرد. نماي شمالي کمترين مطلوبيت را دارد و فقط براي گياهاني که نور کمي احتياج دارند مناسب مي باشد .
درختان برگ ريز مانند افرا و بلوط مي توانند به طور مؤثري از نور شديد بعد ازظهر تابستاني با ايجاد سايه بکاهند. البته بايد توجه داشت که درختان در هنگام صبح، بر روي گلخانه سايه نياندازند. اين درختان در زمستان اجازه مي دهند که نور کافي به گلخانه برسد؛ چرا که در پاييز برگهاي خود را از دست مي دهند.
● جريان هوا در گلخانه
گردش هوا در گلخانه ضروري است. وقتي که يک گياه در معرض جريان هواي تازه درخارج از گلخانه باشد، هواي تازه در نزديکي برگها تأمين شده و گياه مي تواند اکسيژن پس داده و از دي اکسيد کربن تازه استفاده نمايد. جريان هوا همچنين به پايين نگه داشتن رطوبت نسبي و کنترل دما در گلخانه کمک مي نمايد . گلخانه هاي تجاري به همه نيازمندي هاي اشاره شده در بالا و حتي بيشتر از آن وابسته اند. در يک گلخانه تجاري هدف اصلي سود دهي است؛ براي رسيدن به اين هدف، گلخانه بايد از لحاظ تأمين شرايط محيطي مطلوب کارآمد باشد. نور و دماي گلخانه بايد به طور سخت و جدي کنترل شود. اخيراً کامپيوترها براي چنين کنترل هايي به طور گسترده مورد استفاده قرار گرفته اند. همچنين وجود گازهاي سمي و گرد و غبار در گلخانه ممکن است يک مشکل جدي باشد. اين گازها شامل مونو اکسيد کربن، اکسيد نيتروژن و دي اکسيد نيتروژن مي باشند؛ که ممکن است از وسايل حرارتي متصاعد شوند .
● کنترل شرايط محيطي گلخانه
فعاليتهاي شيميايي صورت گرفته در فرآيند فتوسنتز گياهان، مستقيماً متأثر از شرايط محيطي مي باشد. فتوسنتز به عواملي مانند دما، شدت نور و وجود آب و مواد غذايي وابسته است. تنفس گياه نسبت به دما ي محيطي متفاوت مي باشد .محدوده دمايي توصيه شده براي بيشتر گياهان گلخانه اي که منجر به بالاترين بازده فتوسنتزي مي شود، چيزي بين ۵۰ تا ۸۵ درجه فارنهايت مي باشد. بنابراين بدون توجه به اينکه گلخانه براي چه کاري مورد استفاده قرار مي گيرد، بايد محيط آن کنترل شده باشد؛ اين کار براي سلامت گياهان گلخانه ضروري مي باشد.
● درجه حرارت در گلخانه ها
تنظيم درجه حرارت در گلخانه¬ها شرط اوليه براي رشد و نمو بسياري از گياهان است. نياز گياهان به درجه حرارت دامنه¬هاي مختلفي دارد. بعضي از گياهان درجه حرارت¬هاي بالاتري نياز دارند مثل گياهان مناطق گرمسيري. بعضي ديگر در درجه حرارت¬هاي کمتر از ۲۰ درجه سانتيگراد هم بخوبي رشد و نمو مي¬کنند، مانند گياهاني که از مناطق سردسيري منقل شدهاند نظير پامچال که در جنگلهاي شمال ديده ميشود. اما چگونگي تنظيم درجه حرارت در گلخانه¬ها بستگي به سيستم گرمايي دارد. انواع بخاريها يا سيستمهاي گازي و … ميتوانند مورد استفاده قرار بگيرند.
سيستم هاي حرارتي بايد توان توزيع يکنواخت دما راداشته باشند و فاقد اثرات زيست محيطي باشند. دماي روزانه و شبانه توصيه شده براي چند محصول متداول گلخانه اي:
▪ محصول دماي شبانه ( F) دماي روزانه ( F)
ـ گوجه فرنگي ۶۶-۶۰ ۸۰-۷۰
ـ کاهو ۵۵ ۷۸-۷۰
ـ خيار ۶۵ ۸۰
ـ فلفل ۶۲ ۸۰-۷۰
ـ گل داودي ۶۳-۶۲ ۸۰-۷۵
ـ گل شمعداني ۶۰-۵۵ ۷۵-۷۰
● نياز نوري گياهان
همه گياهان به يک اندازه به نور نيازمند نيستند. بعضي از گياهان نياز به نور فراواني دارند و بعضي ديگر به نور کمتري نياز دارند.گياهان از نظر نياز نوري به سه گروه تقسيم مي شوند.
گياهان روز بلندLDP: Long Day Plants براي به گل رفتن بين ۱۰ تا ۱۴ ساعت به نور نياز دارند، مانند گياهان فصلي تابستانه نظير آحار، اطلسي، ناز و ميمون.
گياهان روز کوتاه SDP: Short Day Plants براي به گل رفتن نياز نوري کمتر از ۱۲ ساعت دارند. که در نقطه مقابل گياهان روز بلند قرار ميگيرند، مثل گل داودي. گياهان بي تفاوت به طول روز NDP: Neutral Day Plants براي نگهداري در منزل بسيار مناسب و مطلوب هستند. مثل گل حنا يا بگونيا که حساسيتي نسبت به طول روز ندارند و در تمام طول سال گل دارند.
● آبياري گلخانه ها
تأ¬مين رطوبت يکي از پارامترهاي مهم براي رشد و نمو گياهان است، البته بايد نيازهاي رطوبتي گياهان را بشناسيم. بعد از شناخت نياز رطوبتي گياهان، آنها را در گلخانه¬هاي خاص خود جايگزين مي¬کنيم يعني همه گياهان در يک نوع گلخانه نگهداري نميشوند. در سطوح تخصصي و بزرگ، هر گلخانه براي يک محصول و يا تعدادي محصول مشابه با نياز¬هاي يکسان در نظر گرفته ميشود.انواع روش هاي آبياري به طور خلاصه به شرح زير است.
آبياري سطحي(ثقلي) سيستم هاي آبياري سطحي راندمان پاييني داشته و اتلاف آب در آن بالا است.در عين حال باعث شستشوي املاح افزايش رشد علف هاي هرز و بروز انواع بيماري هاي قارچي و انگلي و پوسيدگي مي شود.اين سيستم ها به صورت آبياري کرتي و نواري اجرا مي گردد.
● آبياري تحت فشار
۱) آبياري باراني :هدف از آبياري باراني توزيع يکنواخت آب براي تمام گياهان و کاهش دماي محيط و افزايش رطوبت است.راندمان مصرف آب ۷۵در صد است.هزينه اوليه زياد از معايب اين سيستم است.
۲) آبياري قطره اي :در اين روش آب،کودهاي شيمياييو ساير مواد مورد نياز گياه به صورت محلول توسط قطره چکان هاي نصب شده روي لوله هاي جانبي در اختيار گياه قرار مي گيرد.راندمان مصرف آب ۹۰ در صد است و چون قطره چکان ها در کنار بوته يا ساقه گياه قرار مي گيرند امکان رشد و توسعه علف هاي هرز از بين مي رود.
● گاز کربنيک در گلخانه¬ها
کاربرد Co۲ تقريباً معادل استفاده از مواد غذايي، کاربرد پيدا کرده است. در کشور ما که گياهان از لحاظ نوري در وضعيت مناسبي قرار دارند ميتوان با بالا بردن مصرف Co۲ راندمان محصول را نيز بالاتر برد.وجود Co۲براي انجام عمل فتوسنتز ضروري است. اين واکنش شيميايي منجر به توليد محصول سبز مي¬شود . در اين واکنشCo۲ عامل بسيار مهمي تلقي مي¬شود.سالهاي زيادي است که به منابع غني سازي دي اکسيد کربن در گلخانه ها، براي افزايش رشد و توليد گياهان پي برده شده است. دي اکسيد کربن يکي از ضروري ترين اجزاء فتوسنتز مي باشد.فتوسنتز يک فرآيند شيميايي است که انرژي نور خورشيد را براي تبديل دي اکسيد کربن و آب به مواد قندي در گياهان سبز مورد استفاده قرار مي دهد؛ سپس اين مواد قندي در خلال تنفس گياه براي رشد آن مورد استفاده قرار مي گيرند. اختلاف بين نرخ فتوسنتز و تنفس، مبنايي براي ميزان انباشتگي ماده خشک در گياهان مي باشد. در توليد گلخانه اي، هدف همه پرورش دهندگان، افزايش ماده خشک و بهينه سازي اقتصادي محصولات مي باشد. دي اکسيد کربن با توجه به بهبود رشد گياهان، باروري محصولات راافزايش مي دهد. بعضي از مواردي که باروري محصولات به وسيله غني سازي دي اکسيد کربن افزايش داده مي شود عبارتند از : گلدهي قبل از موعد ،بازده ميوه دهي بالاتر،کاهش جوانه هاي ناقص در گلها،بهبود استحکام ساقه گياه و اندازة گل.بنابراين پرورش دهندگان گل و گياه بايد دي اکسيد کربن را به عنوان يک مادة مغذي در نظر بگيرند.
● زهکشي گلخانه
از موارد مهمي که در احداث يک گلخانه توجه به زهکشي گلخانه است . در مناطقي با زمينهاي داراي بافت سخت و با لايه تحت الارض غير قابل نفوذ با قرار دادن لوله هاي سفالي منفذ دار زيربسترها و يا به طرق ابتکاري ديگر تمهيدات لازم را در جهت بهبود زهکشي مي انديشند
● بادکشن
در مناطق باد خيز رديفي از درختان و يا يک مانع طبيعي مثل تپه براي کاهش خسارت باد استفاده مي شود . حداقل فاصله درختان از گلخانه در شرق و غرب بايستي حدود ۵/۲ برابر ارتفاع درختان باشد . اين فاصله در قسمت جنوبي بيش از يک ارتفاع درختان است .
● انواع پوششهاي گلخانه اي
▪ شيشه
تا قبل از سال ۱۹۵۰ فقط گلخانه هاي شيشه اي وجود داشت امروزه اين گلخانه هاپرهزينه ترين نوع گلخانه محسوب مي گردد .چون مصرف سوخت در اين گلخانه ها بالاست ، نياز به اسکلت هاي محکم دارند . بسته به پهناي گلخانه از اسکلتهاي مختلفي مي توان براي بناي آن استفاده نمود . در پهناي کمتر از ۶ متر اسکلت چوبي بدون نياز به ستونهاي مياني قابل استفاده است . براي گلخانه هايي با پهناي تا حدود ۱۲ متر اسکلت لوله اي بدون نياز به ستون هاي عمودي وسط قابل کاربرد هستند ولي بايستي براي استحکام به قاب پنجره ها متصل شوند .
▪ پوششهاي پلاستيکي
پوششهاي پلاستيکي مي تواند از جنس پلي استر ، پليوينل کلرايد (P.V.C) پلي وينل فلورايد(P.V.F) باشد . از مزاياي اين پوششها عدم نياز به اسکلتهاي سنگين وکاهش هزينه گرم کردن تا حدود ۴۰% نسبت به گلخانه هاي شيشه اي يک لايه است . امروزه گلخانه هاي پلاستيکي درصد بالايي از گلخانه هاي دنيا را به خود اختصاص مي دهند . ولي در اروپاي شرقي محبوبيت چنداني ندارد .عيب پوششهاي پلاستيکي دوام کم آنهاست چرا که اشعه ماوراي بنفش خورشيد باعث شکنندگي و تيرگي پلاستيک مي شود . اغلب پوششهاي پلاستيکي از نوع پلياتيلن بوده که معمولاً به ماده مفاوم کننده در مقابل UV( اشعه ماوراي بنفش ) آميخته شده اند که در اين صورت طول عمر آنها تا حدود ۳ سال قابل افزايش است . همچنين عيب ديگر اين پوششها اين است که در زمستان اگر هواي گلخانه سردتر بوده و با برخورد هواي مرطوب داخل گلخانه قطرات بخار آب بر روي آنها تشکژل مي گردد که با پيوستن به هم بزرگ شده و با چکيدن قطرات بر سطح برگها باعث بالا رفتن رطوبت سطح برگ و ايجاد بيماري هاي قارچي مي گردند و از طرفي با ريزش قطرات بر کف گلخانه ها باعث افزايش رطوبت بسترخاکها و کاهش ميزان اکسيژن خاک مي شوند . که تداوم اين امر مي تواند منجر به کاهش جذب عناصر غذايي و کاهش رشد عمومي گياه شود . راه حل اين مشکل استفاده از اسپري محلول مواد شوينده در آب است که بر روي سطح داخلي پوشش مي پاشند که البته اين مواد خيلي زود پاک مي شوند . حسن اين کار جلوگيري از بزرگ شدن قطرات است . امروزه در کشورهاي پيشرفته پلي اتيلن و ساير پوششهاي پلاستيک را به مواد نگهدارنده نور مادون قرمز (IR) آميخته مي کنند که تلفات دماي گلخانه را در شب ۱۵ تا ۲۵ درصد کاهش مي دهند . PVF نيز يکنوع پوشش پلاستيکي جديد است که تا ده سال دوام داشته و واکنش آن نسبت به نور و قيمت آن تقريباً معادل شيشه است . پوششهاي دوبل پلاستيکي نيز کاهش هزينه سوخت تا يک سوم نقش موثري دارند . انجام پوششهاي دولايه در اسکلت هاي سوله اي که ستون کمتري دارند راحت تر است . فاصله بين دولايه پاييني از ۱۰-۲۵/۱ سانتي متر کمتر يا بيشتر نباشد.گلخانه هاي نيمه استوانه اي براي پوششهاي دولايه اي مناسب مي باشند .ميزان کشيدگي پلاستيک بسيار مهم است . هنگامي که در يک روز سرد نصب شود مي بايست آن را محکم کشيد و در روز گرم کمتر کشيده شود با در هواي سرد منقبض و پاره نگردد . امروزه اکثر گلخانه هاي جديد در آمريکا چه به صورت دايم و يا موقت با پوششهاي پلاستيکي ساخته مي شوند.
● سکوها و بسترهاي کشت
سکو بخشي از فضاي گلخانه است جايگاهي است براي قرار گرفتن گلدان ها يا کشت گياهان در بستر هاي بالا تر از سطح زمين همانگونه که از نام آن پيدا است ، سکوها همواره در سطحي بالاتر از کف گلخانه ها قرار مي گيرند . اين عمل ضمن جلوگيري از گسترش عوامل آلوده کننده و بيماري زاي گياهي به تهويه بهتر و گرم شدن زودتر بستر کمک مي کند . انتخاب شکل سکوها و مواد سازنده آنها به نوع گياه ، گلخانه و سليقه سازنده بستگي دارد . به طور کلي ويژگي هاي يک سکوي خوب عبارت است از:
الف) از زهکشي مطلوبي برخوردار باشند .
ب) پهناي آن طوري باشد که کارگران به آساني به مرکز سکو دسترسي داشته باشند .
ج) طوري نصب شده باشد که حداکثر نور را جذب کنند .
کارکردن با سکوها براي قرار دادن گلدان ها به کارگران اين امکان را مي دهد که بدون خم شدن کار خود را انجام دهند در صورتي که سکوها براي کشت گياهان استفاده بهتر است ۳۰-۱۵ سانتيمتر عمق داشته و از زهکشي مناسبي برخوردار باشد . ارتفاع سکوها از سطح زمين مي بايست به گونه اي باشد که اقدامات داشت با تسلط کارگر بر محصول امکانپذير باشد که اين امر به نوع محصول بستگي دارد . سکوها را مي توان از جنس آلومينيوم ، ايرانيت ، الوار چوبي و يا مواد بتني ساخت . آلومينيوم عمري طولاني دارد ولي گران قيمت است و چوب ارزان بوده ولي عمر کوتاهي دارد و احتمال پوسيدگي آن نيز زياد است و همچنين عوامل بيماري زا نيز در آن نفوذ مي کنند .
● نحوه قرار گرفتن سکوها
بايستي سکوها را طوري نصب نمود که از حداکثر فضاي گلخانه اي براي پرورش گياهان استفاده شود . تعداد و عرض راهروها بستگي به نحوه استفاده از آنها و نوع محصول دارد .
ارتفاع سکوهاي کشت ۹۰-۸۰ سانتيمتر است . پهناي سکوهاي مجاور ديواره ها حدود ۹۰سانتيمتر و پهناي سکوهاي مياني که از دو طرف قابل دسترسي است حداکثر ميبايست ۱۸۰ سانتي متر باشد . سکوهاي کشت گياهان گلداني نبايست ديواره داشته باشد و کف سکوها تا حد ممکن بايستي منفذدار باشد . تخته هاي چوبي سوراخدار به همراه تورسيمي محکم براي ساختن کف سکوها مناسبند . در روش نوين به منظور استفاده موثر از حداکثر فضاي گلخانه از سکوي متحرک استفاده مي کنند . اين سيستم فضاي توليد را تا بيش از ۹۰% مساحت گلخانه افزايش مي دهد . راهروها توسط سکوهاي متحرک اشغال شده که با حرکت سکو راهرو از يک سمت باز مي شود و از طرف ديگر بسته مي شود .
سکوها و بسترهاي زميني گلهاي بريده گلهاي بريده را در شرايط گلخانه اي به هر دو شکل بسترهاي سکوئي و زميني کشت مي کنند . گياهاني مثل گل داوودي و ميمون را مي توان بر روي سکوها کشت نمود . ولي اين سکوها بايستي نزديک زمين قرار گيرند تا عمليات حذف جوانه ها ، محلول پاشي و برداشت امکان پذير باشد ، ميخک را نيز به علت حساسيت به بيماري پژمردگي باکتريايي برروي سکوهاي کوتاه پرورش مي دهند .
ضد عفوني کردن خاک سکوها راحت تر و موفقيت آميز تر از بسترهاي زميني است . بسترهاي زميني بايد به گونه اي باشند که خاک اطراف ريشه را از قسمتهاي ديگر مجزا کنند . بتون براي بسترهاي زميني مناسب است .
● تجهيزات و ادوات مورد نياز در گلخانه ها
از تجهيزات و ادوات مورد نياز گلخانه ميتوان به سيستم گرمايشي, سرمايشي, ژنراتور و……. اشاره نمود.
▪ انواع سيستم گرمايشي:
۱) سيستم مرکزي:سيستم شوفاژ(براي گلخانه هاي بالاي ۴/.هکتار) در اين سيستم از بخار آب يا آب داغ استفاده مي شود.
۲) سيستم موضعي
کلمات کليدي : گلخانه -محل احداث گلخانه-کشت گلخانه ای-جهت گلخانه ها-جریان هوا در گلخانه-کنترل شرایط محیطی گلخانه-درجه حرارت در گلخانه ها-آبیاری گلخانه ها- گاز کربنیک در گلخانه¬ها-زهکشی گلخانه-انواع پوششهای گلخانه ای-
———————-
تلفن تماس : 09199762163 – 09120578916
